Τι σημαίνει μεταστατικός ή προχωρημένος καρκίνος μαστού

 

Στατιστικά στοιχεία για τον μεταστατικό καρκίνο μαστού

Σύμφωνα με την IARC, International Agency for Research on Cancer, ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την πιο κοινή μορφή καρκίνου μεταξύ των γυναικών, με περίπου 1.000.000 νέα κρούσματα παγκοσμίως. Υπολογίζεται ότι 1 στις 8 γυναίκες στην Αμερική και 1 στις 9 στην Ευρώπη θα νοσήσει από αυτή την αρρώστια κάποια στιγμή στη ζωή της.

Στην Ευρώπη, το 60% των κρουσμάτων καρκίνου του μαστού διαγιγνώσκεται σε πρώιμο στάδιο, δηλαδή χειρουργήσιμο, ποσοστό που στην Ελλάδα είναι πολύ μικρότερο.

Το υπόλοιπο 40% θα έχει τοπικά προχωρημένη μεταστατική νόσο από την αρχή. Στο ποσοστό αυτό πρέπει να προσθέσουμε όσες ασθενείς υποτροπιάζουν κάθε χρόνο για να έχουμε μια ακριβή εικόνα της συχνότητας και του αριθμού των γυναικών από μεταστατική νόσο στην χώρα μας.

Μετάσταση

Μετάσταση ονομάζεται η μετακίνηση καρκινικών κυττάρων από τον πρωτοπαθή όγκο, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, σε άλλα σημεία του οργανισμού και η δημιουργία νέων κακοήθων όγκων. Η δυνατότητα μετάστασης είναι από τα βασικά χαρακτηριστικά όλων των κακοήθων όγκων και του καρκίνου του μαστού.

Όταν ο πρωτοπαθής όγκος προσβάλλει γειτονικούς λεμφαδένες και περιβάλλοντες ιστούς, η μετάσταση χαρακτηρίζεται τοπική η περιοχική, ενώ αντίθετα όταν προσβάλλει απομακρυσμένα όργανα, η μετάσταση ονομάζεται απομακρυσμένη. Η απομακρυσμένη μετάσταση έχει δυσμενέστερη πρόγνωση για την επιβίωση της ασθενούς από την τοπική. Το 90% της θνησιμότητας από τον καρκίνο του μαστού οφείλεται στην ανάπτυξη απομακρυσμένης μετάστασης.

Τα καρκινικά κύτταρα μπορούν να εγκατασταθούν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος μας. Συνηθέστερα προσβάλλονται τα οστά, το ήπαρ, οι πνεύμονες και ο εγκέφαλος, καθώς και οι λεμφαδένες, το δέρμα, τα επινεφρίδια και ο άλλος μαστός.

Συμπτώματα

Πολλές φορές οι μεταστατικοί όγκοι αναπτύσσονται δίχως ιδιαίτερα συμπτώματα και ανακαλύπτονται τυχαία μέσω ακτινογραφιών ή άλλων εξετάσεων που ζητήθηκαν για άλλες αιτίες. Άλλες φορές εμφανίζονται συμπτώματα, ανάλογα με τη θέση, το μέγεθος και το όργανο που έχει προσβληθεί. Μεταστάσεις στον πνεύμονα προκαλούν συνήθως δύσπνοια, στα οστά πόνο, κατάγματα και αύξηση του ασβεστίου στο αίμα, στο ήπαρ ίκτερο, στον εγκέφαλο κεφαλαλγία και ζάλη και τέλος στον νωτιαίο μυελό αδυναμία και παράλυση. Σπανίως, διαγιγνώσκεται πρώτα η μετάσταση και στη συνέχεια ανακαλύπτεται ο πρωτογενής καρκινικός όγκος στον μαστό.

Διάγνωση με μεταστατικό καρκίνο μαστού

Η διάγνωση τίθεται με την κλινική εξέταση και τις διάφορες παρακλινικές εξετάσεις όπως την ακτινογραφία θώρακος, την μαστογραφία που αποτυπώνει ακτινογραφικά την κατάσταση των μαστών, το υπερηχογράφημα, το σπινθηρογράφημα οστών, την αξονική τομογραφία, την μαγνητική τομογραφία που παράσχει τη δυνατότητα ακριβέστερης απεικόνισης μιας περιοχής και την ποζιτρονική τομογραφία που συνεχώς κερδίζει έδαφος ιδιαίτερα στην εξακρίβωση αφανούς μεταστατικής νόσου. Βοήθεια μπορούν να προσφέρουν οι δείκτες όγκου όχι τόσο στην διάγνωση της μεταστατικής νόσου, αλλά στην παρακολούθηση της πορείας της.

Είναι σημαντικό στις περιπτώσεις όπου είναι εφικτό να λαμβάνεται βιοψία από την μεταστατική εστία για να επιβεβαιώνεται η διάγνωση, αλλά και για να προσδιορίζονται εκ νέου οι προγνωστικοί παράγοντες και η επακόλουθη θεραπεία αφού είναι πλέον γνωστό ότι οι προγνωστικοί και προβλεπτικοί παράγοντες διαφέρουν τουλάχιστον στο 15% μεταξύ του πρωτοπαθούς όγκου και της μεταστατικής εστίας. Η λήψη υλικού για εξέταση μπορεί να γίνει με λεπτή βελόνα ή κόπτουσα βελόνα ή με αφαίρεση τεμαχιδίου από τον νεοεμφανισθέντα όγκο.

Dr Βασίλειος Μπαρμπούνης
Παθολόγος – Ογκολόγος
Διευθυντής Γ’ Ογκολογικής Κλινικής Νοσοκομείο «Metropolitan»